عادات غذایی هر کشوری را می‌توان به عنوان کلیتی پیچیده از فرهنگ، اعتقادات، تابوها و... آن سرزمین دانست. به زبان ساده‌تر، فرهنگ غذایی هر کشوری بیانگر فرهنگ، منش و باورهای مردم آن سرزمین است و می‌تواند ساختار فرهنگی و انگاره‌های دینی آن را بازگو کند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید مجله فال‌اشتات آلمان به تازگی گزارش مفصلی درباره فرهنگ غذایی و آداب زندگی در ایران منتشر کرده است.

این گزارش که به عادت‌ها و فرهنگ غذایی در ایران پرداخته است، با مقدمه‌ای درباره موقعت جغرافیایی ایران آغاز شده است :«راه ابریشم سال‌ها، چین را به آسیای میانه، ایران، قلمروی عثمانی، بالکان و اروپا متصل می‌کرد. ایران در آن‌زمان در این مسیر به عنوان مرکز تجارت میان غرب و شرق شناخته می‌شد. این امر موجب شد که غذاهای ایرانی به ترکیبی جذاب و خاص از فرهنگ غذایی مردمان افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان و ترکیه و همچنین هند و چین بدل شود. در عین‌حال، فرهنگ غذایی ایران هویت مستقلی دارد. به عنوان مثال، چاشنی آن بسیار ملایم‌تر از هند است. همچنین برنج ایرانی طعم بسیار خوبی دارد و مانند شرق آسیا نیست. همچنین بر خلاف غذاهای ترکی، غذاهای ایرانی کمتر تحت تاثیر رژیم مدیترانه‌ای قرار گرفته‌اند.»

در بخش دیگری از گزارش، نویسنده درباره خواص دارویی مواد غذایی و اهمیت آن در فرهنگ ایرانی اشاره کرده است:«در فرهنگ غذای ایرانی، جنبه‌های دارویی خوراکی‌ها مهم است. به‌طور مثال، مواد تشکیل‌دهنده هر غذا به دو دسته "سرد" یا "گرم" طبقه‌بندی می‌شوند. البته گرمی و سردی غذاها ارتباطی با دمای پخت و پز ندارد، بلکه مواد غذایی بر اساس تأثیری که بر جسم و روح انسان دارند، طبقه‌بندی می‌شوند. به عنوان مثال، چربی حیوانی، مرغ، گندم، شکر و برخی از میوه‌ها در لیست غذاهای "گرم" و ماهی، برنج و لبنیات در دسته مواد غذایی سرد قرار می‌گیرند. طرفداران طب سنتی در ایران معتقدند که تنها یک رژیم غذایی متعادل از هر دو نوع مواد خوراکی، افراد را از نظر جسمی و روحی سالم نگه می‌دارد. علاوه بر این، باورهای اسلامی درباره مواد غذایی در ایران نیز جاری است. بنابراین برخی مواد غذایی مانند گوشت خوک و ماهی‌های بدون فلس در این کشور به هیچ‌وجه خورده نمی‌شود.»

مجله فال‌اشتات آلمان همچنین به معرفی غذاهای محلی ایرانی پرداخته است:«در تهیه بسیاری از غذاهای ایرانی از سبزیجاتی مانند ریحان، جعفری، پیازچه، شاهی و نعناع استفاده می شود. همچنین به کارگیری ادویه‌های مرغوب مانند زعفران و میوه‌هایی مانند آلو، انار، به و کشمش نیز بسیار مهم است. علاوه بر این، در فرهنگ غذای ایرانی، برنج و نان یکی از مخلفات اصلی غذا است که با انواع خورشت‌ها و یا با گوشت کبابی سرو می‌شود. خورشت فسنجان، یکی از معروف‌ترین غذاهای اصلی کشور ایران به شمار می‌رود. در روزگاران گذشته، فسنجان مخصوصاً در شب یلدا سرو می‌شد. شب یلدا، به اعتقاد ایرانیان طولانی‌ترین و تاریک‌ترین شب سال است و آن را جشن می‌گیرند. درباره فسنجان بد نیست بدانید که در هر منطقه از ایران، فسنجان را به شکلی متفاوت می‌پزند. مثلا در شمال این کشور، فسنجان طعم ترش‌تری دارد. همچنین، کباب کوبیده غذای محبوب دیگری است که می‌توان آن را در خیابان‌های شهرهای بزرگ و همچنین در بهترین رستوران‌های کشور یافت. در کتار این‌ها،‌ برنج کلی نقش ویژه‌ای در طبخ غذاهای ایرانی دارد. گاهی با کره و زعفران به شکلی ساده طبخ می‌شود که به چلو معروف است. گاهی نیز با مواد دیگر مخلوط و پخته می‌شود به آن پلو می‌گویند. به هر ترتیب، در فرهنگ ایرانی، برنج باید عطر ملایم زعفران داشته باشد، و به همین‌دلیل، زعفران درست قبل از سرو با برنج مخلوط می‌شود. از دیگر غذاهای سنتی ایرانی سبزی پلو با ماهی و زرشک‌پلو با مرغ است.»

در بخش دیگری از گزارش به سال نو ایرانی و فرهنگ آن اشاره شده است:«سال نو ایرانی یا نوروز در آغاز بهار و روزهای بیستم یا بیست‌ویکم ماه مارس جشن گرفته می‌شود. نوروز به معنای “روز نو” است. این جشن از دیرباز تاکنون یکی از مهم‌ترین جشن‌های  ایرانیان به شمار می‌رود. یکی از مهم‌ترین مراسم نوروز، فراهم کردن سفره هفت‌سین است. در این سفره، تمام چیزهایی که با سین آغاز می‌شوند، قرار می‌گیرند که در میان‌ آن‌ها مواد خوراکی مانند سمنو (پودینگ گندم)، سیب، سنجد، سیر، سماق و سرکه در کنار سبزه و ماهی قرمز قرار می‌گیرند.»

گزارش مذکور همچنین به نوشیدنی سنتی ایرانیان پرداخته است:« دوغ یک نوشیدنی سنتی ایرانی است که خوردن آن در عراق و افغانستان نیز رایج است. طعم آن شبیه آیران ترکی و لاسی هندی است. دوغ از مخلوط ماست با آب یا آب گازدار تشکیل شده و کمی نمک در آن وجود دارد. گاهی حتی به آن سبزی‌های ریز خرد شده مانند نعناع، ​​شوید، جعفری و ترخون و همچنین خیار ریز شده نیز اضافه می‌کنند و در تابستان به عنوان سوپ سرد می‌خورند.»

منبع: مجله فال‌اشتات آلمان

لینک گزارش:

https://www.falstaff.de/nd/kulinarik-im-iran-orient-trifft-asien/